Αρνητικά, επιπόλαια Συμπεράσματα για κάθε έκβαση της ζωής μας.
Οι σκέψεις μας δεν τεκμηριώνονται, δεν έχουν λογική βάση, δεν επιβεβαιώνονται από την πραγματικότητα.
Σαν άνθρωποι, βγάζουμε αυθαίρετα συμπεράσματα, τα οποία εκφράζονται με δύο τρόπους σκέψης:
“Διάβασμα” της σκέψης των άλλων συνανθρώπων μας, αποδίδοντάς τους αρνητικές προθέσεις.
Με άλλα λόγια: αυθαίρετη κρίση ενός ανθρώπου, σκεπτόμενη/σκεπτόμενος ότι οι συνάνθρωποί της/ του είναι αρνητικά προσκείμενοι προς εκείνη/εκείνον.
Παράδειγμα: “Σήμερα είχα τα γενέθλιά μου. Περίμενα ανυπόμονα από τον σύζυγό μου να με θυμηθεί, αλλά δυστυχώς δεν μου ανέφερε ούτε λέξη. Ένιωσα ότι με αγνοεί, ότι δεν νοιάζεται, ότι είναι αδιάφορος απέναντί μου. Πληγώθηκα και είπα μέσα μου ότι ίσως είναι θυμωμένος, από τον χθεσινό μας καβγά. Επίσης, αναρωτήθηκα για τα λάθη που έχω κάνει απέναντί του. Δεν του ανέφερα τίποτα απολύτως, αλλά ένιωθα πολύ χάλια… Την επόμενη ημέρα, προς έκπληξή μου, μου ζήτησε συγγνώμη, λέγοντας ότι δεν είχε ξεχάσει τα γενέθλιά μου, αλλά είχε προκύψει ένα πάρα πολύ σοβαρό πρόβλημα στη δουλειά του. Μου εξήγησε το θέμα που είχε προκύψει και το λόγο που δεν ήθελε να το συζητήσουμε το χθεσινό βράδυ. Κατανόησα ότι είχα βγάλει ένα γρήγορο, επιπόλαιο και αυθαίρετο συμπέρασμα για την όλη του στάση. Συνειδητοποίησα τί πραγματικά συνέβη και μετάνιωσα για τις σκέψεις μου, οι οποίες με πόνεσαν πολύ”.
“Πρόβλεψη” μελλοντικών γεγονότων: Νιώθουμε σίγουροι για την δυσοίωνη εξέλιξη μιας μελλοντικής κατάστασης. Μοιάζει σαν να έχουμε μπροστά μας μια “γυάλινη σφαίρα”, η οποία προβλέπει τη δυστυχία μας, με τα πιο μελανά χρώματα.
Παράδειγμα: “Πρόκειται να δώσω εξετάσεις για το δίπλωμά μου στη μονωδία. Λίγες ημέρες πριν τις εξετάσεις: νιώθω τρομερά αγχωμένη, νιώθω ότι θα λιποθυμήσω και ότι θα πάθω έμφραγμα πάνω στη σκηνή. Φαντάζομαι ότι δεν θα μπορώ να τραγουδήσω, ότι θα χάσω τα λόγια μου και… σκέφτομαι… πως θα βγουν αυτές οι ψηλές νότες, χωρίς να ακούγομαι μίζερα; Σκέφτομαι ότι θα κάνω πολλά φάλτσα… Θα γίνω ρεζίλι σε όλους… Φαντάζομαι τα πόδια μου να τρέμουν… Φαντάζομαι να “σπάει” η φωνή μου με αποτέλεσμα να μην μπορέσω να αποδώσω… Φαντάζομαι ότι κάτι άσχημο θα συμβεί. Αυτή η τόσο δυσοίωνη πρόβλεψή μου, σαν να είναι αληθινή… με βασανίζει και μου προκαλεί πολύ άσχημα συναισθήματα. Παράλληλα, νιώθω απογοήτευση με τον ίδιο μου τον εαυτό, καθώς, φθάνω στο σημείο να σκέφτομαι να μην δώσω εξετάσεις… Με άλλα λόγια: Υποθέτω ότι θα συμβεί κάτι πολύ άσχημο, μολονότι, στην πραγματικότητα, ποτέ δεν έχει συμβεί τίποτα το τόσο άσχημο (που να μην μπορούσα να αλλάξω) όταν τραγουδούσα πάνω στη σκηνή. Δεν είχα χάσει ποτέ τα λόγια μου, δεν είχε “σπάσει” η φωνή μου, δεν είχα λιποθυμήσει ποτέ στη ζωή μου από το άγχος, δεν είχα χάσει ποτέ τα λογικά μου…”
Εν κατακλείδι: όλη αυτή η αναστάτωση που έχω προκαλέσει στον εαυτό μου, αλλά και στους δικούς μου ανθρώπους, είναι αποτέλεσμα της διαστρεβλωμένης μου σκέψης και μιας άσχημης φαντασίωσης με αποκλειστικό σκηνοθέτη εμένα την ίδια.